مواضع کلينتون و ترامپ در مقابل ايران

مواضع کلينتون و ترامپ در مقابل ايران

حجت شعباني

با نزديک شدن به پنجاه و هشتمين انتخابات رياست‌جمهوري ايالات متحده آمريکا در 18 آبان 1395، بر آن شديم که مواضع نامزدهاي دو حزب دموکرات و جمهوري خواه را در قبال ايران، بررسي کنيم.

الف. هيلاري كلينتون

هيلاري كلينتون، 68 ساله، متولد شيكاگو، بانوي اول آمريكا در دوره رياست جمهوري بيل كلينتون (1993-2001)، سناتور ايالت نيويورك (2001-2009) و وزير خارجه سابق آمريكا در دوره رياست جمهوري باراك اوباما از 21 ژانويه 2009 تا اول فوريه 2013م. و نامزد انتخابات رياست جمهوري آمريكا از حزب دمكرات آمريكاست. وي در سال 1969م. در رشته علوم سياسي از دانشگاه «ولسلي»، مدرك كارشناسي گرفت و در سال 1973م. با دكتراي حقوق از دانشگاه «ييل» فارغ التحصيل شد. آشنايي وي با بيل كلينتون، به دوران تحصيل در اين دانشگاه برمي­گردد.

مواضع کلينتون در قبال ايران

طبق اسنادي که توسط ويکي ليکس منتشر شده، خانوم کلينتون، به اوباما، رئيس‌جمهور فعلي آمريکا، نقدهاي شديدي دارد؛ زيرا معتقد است اوباما به اندازه کافي در برابر ايران، شدت عمل نداشته است. كلينتون ضمن حمايت از توافق‏نامه هسته‌اي ايران، شكل‌گيري مذاكرات ايران را مديون تلاش‌هاي خود به عنوان وزير خارجه آمريكا در اعمال تحريم‌هاي يك جانبه و چندجانبه متحدان آمريكا عليه ايران و به تصويب رساندن قطعنامه‌هاي شوراي امنيت بر ضد ايران، عنوان مي‌كند. او سياست خارجي خود در قبال ايران را در صورت پيروزي در انتخابات، در راستاي سياست‌هاي اوباما توصيف مي‌كند و كارآمدي توافق‏نامه را در سايه استراتژي گسترده­تري نسبت به ايران مي‌بيند.

نامزد دموكرات انتخابات رياست جمهوري آمريكا، سياست خود در قبال توافق‏نامه هسته‏اي ايران را «بررسي همراه با بي­اعتمادي» عنوان کرده است. او توافق‏نامه هسته­اي ايران را «يك روز خوب در طول 36 سال گذشته» خوانده و معتقد است: ما پيش از اقدام به عادي سازي روابط با ايران، نيازمند ديدن روزهاي خوب بيشتري خواهيم بود.

كلينتون درباره بحران سوريه مي­گويد:‌ واشنگتن نبايد اجازه دهد نيروهاي ايراني با پيروزي در سوريه، در مرزهاي فلسطين اشغالي مستقر شوند.

کلينتون به دنبال حفظ دامنه تحريم‏ها

اگر چه برخي معتقدند روي کار آمدن دموکرات‏ها در آمريکا براي ايران بهتر است، اما حضور دموکرات‏ها در کاخ سفيد نيز نمي­تواند پيام­آور تغيير رفتار خصمانه آمريکا در قبال ايران باشد؛ زيرا هيلاري کلينتون در رقابت‏هاي مقدماتي و درون حزبي، خصمانه­ترين مواضع ممکن را بر ضد ايران اتخاذ کرده است. هرچند کلينتون نسبت به ترامپ، رويکرد ملايم­تري در پيش دارد و از پاره کردن توافق‏نامه هسته­اي، سخن نمي­گويد، ولي با اين حال تاکيد مي‏کند که پس از برجام نيز دامنه فشارها و تحريم‏ها بر ضد ايران، بايد ادامه داشته باشد. کلينتون در سخنراني خود با اشاره به آزمايش موشکي ايران، خواستار اعمال تحريم‏هاي بيشتر آمريکا بر ضد ايران شد و گفت: «من تلاش مي‏کنم تحريم‏هاي جديدي بر ضد ايران وضع کنم. ما بايد توجه داشته باشيم که همين تحريم‏ها بود که ايران را پاي ميز مذاکره آورد».

دولت اوباما پس از توافق هسته‏اي از کاربرد گزينه نظامي براي مقابله با ايران، کمتر استفاده کرده است؛ ولي کلينتون معتقد است در صورتي که تهران بکوشد به بمب هسته‏اي دست يابد، گزينه نظامي واشنگتن روي ميز خواهد بود. کلينتون بر اين نکته تاکيد دارد که کشورش حامي رژيم صهيونيستي در برابر تهديدهاي اين چنيني خواهد بود و در برابر چنين تهديدهايي، در کنار اسرائيل مي‌ايستد.

با همه فشارهايي که زمان اوباما روي ايران بود، کلينتون معتقد است که اين فشارها کافي نبود و قطعاً وي نسبت به اوباما در برابر ايران، سخت­گيرتر خواهد بود. گرچه هم ترامپ و هم کلينتون، هر دو دشمن ايرانند، اما به نظر مي­رسد در بحث اجماع بر ضد ايران، کلينتون مي‌تواند از ترامپ موفق‌تر باشد و در نتيجه، براي ايران، کلينتون گزينه بدتري است.

ب. دونالد ترامپ

دونالد ترامپ، 69 ساله متولد نيويورك، تاجر، سياستمدار، نويسنده كتاب‌هاي تجارت، شخصيت تلويزيوني آمريكايي و نامزد انتخابات رياست جمهوري 2016 از حزب جمهوري‏خواه آمريكاست. وي در سال 1968م. با مدرك كارشناسي اقتصاد از دانشگاه تجارت وارتون، فارغ التحصل شد و همزمان با تحصيلات دانشگاهي، در شركت ساخت و ساز خانوادگي خود مشغول به كار شد و پس از به دست آوردن مديريت، اين شركت خانوادگي چند صد ميليون دلاري را به شركتي برج­ساز و مالك هتل‌ها، قمارخانه‌هاي زنجيره­اي، زمين‌هاي گلف، فروشگاه‌هاي زنجيره­اي و خطوط هواپيمايي در سراسر آمريكا تبديل كرد.

ترامپ تا سال 1987م. در حزب دموكرات، از 1987 تا 1999م. در حزب جمهوري­خواه و از 1999 تا 2001م. در حزب اصلاحات حضور داشت و در سال 2001م. به حزب دموكرات بازگشت. او بين سال‌هاي 2009 تا 2011م. دوباره جمهوري خواه شد و در سال 2011م. مستقل و از سال 2012م. به حزب جمهوري­خواه متمايل شد و سرانجام از اين حزب به عنوان نامزد انتخابات رياست جمهوري آمريكا معرفي شد.

اظهار نظر‌ها و مواضع ترامپ در مورد ايران

ترامپ با وجود اينكه سابقه حرفه‌اي و آكادميك در دنياي سياست ندارد و انتقادهاي تندي هم به دستگاه ديپلماسي كاخ سفيد و توافق‏نامه هسته‏اي ايران و 1+5 دارد، تنها نامزد جمهوري­خواهي است كه ادعاي پاره كردن توافق نامه هسته‏اي ايران را در صورت پيروزي در انتخابات، رد كرده، آمريكا را ملزم به اجراي اين توافق‏نامه مي‌داند.

تاجر ميلياردر آمريكايي خود را در بستن توافق‏نامه‌هاي تجاري، فردي متبحر مي‌داند و گفته است که در صورت پيروزي در انتخابات رياست جمهوري آمريكا، بر اجراي مفاد توافق‏نامه هسته‏اي ايران، به سختي نظارت خواهد داشت. وي همچنين گفته است: من هم قرارداد‌هاي بدي داشته­ام؛ ولي در پيدا كردن نكات ريز در قراردادها، تبحر دارم و نكاتي را پيدا خواهم كرد و توافق‏نامه هرچقدر هم که بد باشد، آن را با جديت اجرا خواهم كرد.

وي همواره مذاكره كنندگان آمريكايي را به ساده­لوح بودن و نيرنگ خوردن از مذاكره كنندگان ايراني متهم مي‌كند و به خاطر ادامه مذاكرات در زماني كه شهروندان آمريكايي، در ايران زنداني بودند، كاخ سفيد را مورد انتقاد قرار داده است.

ترامپ علاوه بر آزادي زندانيان آمريكايي به عنوان پيش شرط مذاكرات با ايران، پرداخت 150 ميليارد دلار به ايران (رقمي که از طرف دولت آمريكا، غيرمستند اعلام شده است) را باخت بزرگ آمريكا در نتيجه مذاكرات، عنوان کرده، مدعي است که اگر رئيس جمهور آمريكا بود، به بهانه اين كه آمريكا كشوري ورشكسته با بيش از 19 تريليون دلار بدهي است، اعلام مي‌كرد كه توان پرداخت پول به ايران را ندارد. او مي­گويد: مشكل اين است كه من دير رئيس جمهور خواهم شد و ايران، اين پول را قبلاً گرفته است و حتي با برهم خوردن توافق‏نامه، ايران پولي پس نخواهد داد!

ترامپ پيش از اجرايي شدن توافق‏نامه و زمزمه‌هاي پرداخت پول به ايران، پيش­بيني صعود بورس ايران را كرده بود و با كنايه مي­گفت: پولتان را در بورس ايران، سرمايه­گذاري كنيد؛ زيرا بعد از توافق‏نامه و سرازير شدن سرمايه‌ها به ايران، بورس ايران، صعود بي­سابقه­اي خواهد داشت.

نامزد انتخابات رياست جمهوري آمريكا، نظارت بازرسان ايراني بر تاسيسات اتمي ايران را از جمله مشكلات اين توافق‏نامه برشمرده است.

به گزارش «دي هيل»، خبرگزاري كنگره آمريكا، ترامپ در جريان تبليغات انتخاباتي، در جمع طرفداران خود در ايالت مي‏سي سي پي گفت:‌ توافق‏نامه هسته‏اي با ايران، آن قدر بد انجام گرفته كه وي شك دارد اين توافق‏نامه از روي ناشايستگي مذاكره­كنندگان آمريكايي شكل گرفته يا عمدا اين طور عمل شده است.

پيشنهاد فروش موشك‌هاي معيوب به ايران

ترامپ در جمع هواداران خود در شهر راچستر نيز مدعي شد كه آمريكا بر اساس توافق هسته‏اي، به ايران 150 ميليارد دلار داده است و ايران به جاي بوئينگ از ايرباس هواپيما مي‌خرد. وي اضافه کرد: آنها از روسيه موشك مي‌خرند؛ از همه خريد مي‌كنند، به جز ما. چرا؟ چون ما خريد (نظامي) ايران را ممنوع كرده­ايم.

نامزد پيشتاز جمهوري‏خواهان در انتخابات درون حزبي افزود: من معتقدم كه اين ممنوعيت، چيز خوبي است؛ اما وقتي كه به آنها 150 ميليارد دلار داده­ايم، بايد اين ممنوعيت به طور موقت تعليق شود تا آنها از ما خريد كنند و در اين صورت، ما به آنها موشك معيوب مي‌فروشيم و براي اين موشك­ها، 12 ميليارد دلار به جيب مي‌زنيم و آنها هم مي‌گويند كه موشك‌ها افتضاح بودند. من هم به ايراني­ها مي‌گويم: بله، هدف ما همين بود!

پيشنهاد فروش موشك‌هاي معيوب به ايران از سوي ترامپ،‌ با واكنش شمار زيادي از كاربران در فضاي مجازي مواجه شد و اظهارات او را در اين باره مورد تمسخر قرار دادند.

ترامپ در مناظره دوم خود با کلينتون گفت: بگذاريد روراست باشم. ايران به طور هنرمندانه­اي در توافق پيروز شد و يک ميليارد و 700 ميليون دلار از آمريکا گرفت و خون حيات در رگ­هايش دميده شد و با بشار اسد و روسيه، ائتلافي قدرتمند در سوريه تشکيل داد. اين توافق، احمقانه‌ترين توافق تاريخ بود. الان هم داعيه مبارزه با شورشيان و نابودي آنها را داريد؛ در حالي که اصلا نمي‌دانيد آنها چه کساني هستند و اين در حالي است که ايران و روسيه، بسيار قدرتمندانه در کنار هم در مقابل ما ايستاده‌اند. من اصلا از اسد خوشم نمي‌آيد؛ اما انصافا اسد در کنار ايران و روسيه در حال نابود کردن داعش هستند و اين، يعني ما بايد اين کار را مي‌کرديم؛ اما به دليل‌ ضعفمان در سياست خارجي، آنها دارند اين کار را انجام مي‌دهند. امروز ديگر سوريه، فقط سوريه نيست؛ بلکه ايران و روسيه است؛ ايراني که هيلاري کلينتون به همراه جان کري و اوباما، آن را تبديل به کشوري کردند که خيلي خيلي زود، شاهد ثروتمند و قدرتمند شدن چشمگيرش خواهيم بود.

وي در سومين مناظره با لحني تند گفت: آزادسازي موصل، به نفع ايران خواهد بود. وقتي موصل آزاد شود، ايراني‌ها بايد نامه تقدير و تشکر براي ما بنويسند. همان‌طور که قبلاً اشاره کردم، ما داريم عراق را به ايران تقديم مي‌کنيم. وي همچنين با احمقانه خواندن توافق هسته‌اي با ايران ادامه داد: ما با اين کار، عملاً تسليحات هسته‌اي را تقديمشان کرديم. حالا آنها بايد به خاطر موصل هم از ما تشکر کنند؛ زيرا ايران برنده موصل خواهد بود.

برخي از كارشناسان بر اين باورند كه بيشتر اظهارات نامزدها،‌ جنبه انتخاباتي و تبليغاتي دارد و زماني كه فرد پيروز وارد كاخ سفيد شود، رجزخواني‌ها و اظهارات تند خود را كنار خواهد گذاشت و بر اساس واقعيت‌هاي موجود در عرصه داخلي و بين المللي، تصميم گيري خواهد كرد.

منابع:سايت­هاي خبري باشگاه خبرنگاران جوان, الف, مشرق, قدس آنلاين, تسنيم, فارس.

منبع: ماهنامه پرسمان، شماره 156-157 آذر و دي 95 . ص 18-19.